Column Kunstlicht, april 2016

DHFM 100% Haags

Column (NL) geschreven voor programma 'Kunstlicht' | Radio Den Haag FM

LIVE - door Eva Stegeman

Wist je dat het gemiddeld aantal beslissingen in een kamermuziek-uitvoering ver in de duizenden loopt? Kamermuziek speel je zonder dirigent of leider; je moet razendsnel op elkaar inspelen. Het is net een soort snelkookpan waar onder hoge druk snelle consensus gevonden moet worden, want de deadline – het concert – is onverbiddelijk. Ik durf te beweren dat menig politicus hier nog een puntje aan kan zuigen...

Het is een hardnekkig misverstand dat klassieke musici slechts zo goed mogelijk hoeven te reproduceren wat lang geleden is opgeschreven. Alsof je een verhaal altijd op precies dezelfde manier zou voorlezen...Daarom gaat er niets boven een live-uitvoering. Hoe mooi een opname ook kan zijn, elke keer dat je ernaar luistert is het wel weer precies hetzelfde. Live uitgevoerde muziek is daarentegen letterlijk levend: een unieke, collectieve beleving die per definitie niet herhaald worden, net als het leven zelf.

Vandaag de dag is muziek iets wat je aan- en uit kunt zetten. Ruim honderd jaar geleden was dat anders. Toen moest je het huis of zelfs de stad uit om muziek te horen, óf je maakte zelf muziek, gewoon thuis met vrienden. Tegenwoordig is muziek vooral iets om achteroverleunend op je af te laten komen. Voor een uitvoerend musicus in de 21e eeuw betekent dit een uitdaging: hoe verleid ik mijn publiek tot actief luisteren? Als ik een strijkkwartet speel, is het publiek de vijfde man in mijn strijkkwartet, en in feite de 'co-producent' van de muziekbeleving. Zonder toehoorders kan muziek niet leven.

Dat ik van live musiceren mijn beroep heb mogen maken vind ik een voorrecht. Volgende week doe ik dat in het Kamermuziekfestival Den Haag, waarvan ik de artistiek leider ben. 'Spelen met Vuur' is het thema: er klinken natuurlijke heel veel vurige stukken, maar 'spelen met vuur' is ook een geesteshouding, het tegenovergestelde van 'op safe spelen'. Met deze houding gaan wij het festival in om elk stuk, hoe bekend ook, als nieuw te laten ontstaan. En gelukkig kan dat alleen live.

Eva las deze column zelf voor op zondag 10 april 2016 om 11:30 uur. Terugluisteren? Vul dat de datum en tijd in bij deze link: http://denhaagfm.nl/radio/uitzending-gemist/